Home Genealogy Lockhorst | Email



Notes for Gerrit Achterberg


http://home.planet.nl/~hdgoede/HdG/Genealogie/Achterberg.htm#p981293739
Op negentien juni 1924 deed Achterberg onderwijzersexamen en slaagde. Hij solliciteerde en werd aangenomen op de Bijzondere Lagere School voor Hervormd Christelijk Onderwijs te Opheusden (gemeente Kesteren). Gerrit Achterberg werd onderwijzer van de vierde klas. De mensen in het dorp vonden Achterberg een eigenaardige en in zichzelf gekeerde man. Achterberg leerde, in Opheusden, Arie Jacobus Dekker (1901) kennen die hem de literatuur liet proeven en hem tot schrijven bracht. Samen publiceerden ze in 1924 de bundel . In september ontmoette Gerrit Achterberg op een tentoonstelling Johanna Catharina van Baak (1908). Zij kregen een verhouding en verloofden zich. (Catharina betekent terberg zou in 1944 zijn bundel boortet jaar kreeg Achterberg een oproep voor het vervullen van de militaire dienstplicht, maar hij kreeg uitstel omdat hij moest studeren voor zijn hoofdakte. Na een aanvaring met de vader van Cathrien waarbij Achterberg een pistool trok en met zelfdoding dreigde, kon hij Cathrien niet meer ontmoeten. Het thema in Achterbergs gedichten was nu ook niet langer sexualiteit maar nu overheerste het thema van de verloren ((ge)dode) liefde. In 1925 begon Achterberg zijn gedichten op te sturen aan Roel Houwink (1899-1987), een man die een van de belangrijkste mannen in Achterbergs leven zou worden. In januari 1927 moest Achterberg zich toch melden in Amersfoort bij het zestiende regiment infanterie. Na een maand kreeg hij een herkeuring en werd afgekeurd wegens zielsziekte. (dit ontslag werd verleend door CdK van Utrecht graaf Lynden van Sandenburg). Op de school in Opheusden was een vervanger voor Achterberg aangesteld, die er later een vaste aanstelling kreeg. Deze Henk van Zalingen (1907) had een zus Bep (1909). Op haar werd Achterberg verliefd en ze kregen een relatie. In deze tijd werden er gedichten van Achterberg gepubliceerd in bv. n , en hij had zijn hoofdakte nog steeds niet gehaald. Achterberg vond de literatuur veel belangrijker dan zijn schoolwerk. Door bemiddeling van graaf Lynden van Sandenburg kon Achterberg in september 1930 een baan krijgen in Den Haag aan de Paul Krugerschool. Achterberg debuteerde officieel met de bundel g maar ook zeer dichterlijk. Ze vonden een gelijkenis met het werk van A. Roland Holst en Leopold. Op 13 maart 1932 deed Achterberg belijdenis van het geloof in de Nederlandsche Hervormde kerk. Hij deed dit samen met het verder studeren voor zijn hoofdakte, omdat hij onder druk werd gezet door de school. Achterberg raakte in een crisis door de tegenvallende verkoop van n schreef minder. Langzaamaan vervreemde Achterberg van de werkelijkheid. Hij depersonaliseerde. Ook twijfelde hij aan de kwaliteit van zijn poëzie. Hij worstelde met zichzelf. Toen Bep hem vertelde dat ze zwanger was, mishandelde hij haar. Bep verbrak de relatie toen bleek dat ze niet zwanger was. Achterberg nu zeer eenzaam, schreef nauwelijks meer en dacht niet aan publikatie. Het schoolbestuur besliste dat Achterberg zich onder behandeling van een psychiater moest laten stellen. Op zestien november 1932 bracht zijn vader hem naar de kliniek in Utrecht. Daar werkte Annie Kuiper (1901) die hem opving. In december ontmoette Achterberg (inmiddels ontslagen uit de kliniek) Cathrien. Maar Achterberg verlangde nog te veel naar Bep, om met haar een nieuwe relatie te beginnen. In April 1933 vraagt Achterberg ontslag aan, wat hem eervol wordt verleend. Achterberg koopt in Den Haag een pistool en gaat op zoek naar Bep. Hij wordt door de politie gearresteerd en overgebracht naar de psychiatrisch-neurologische kliniek de Willem Arntszhoeve in Den Dolder. Houwink weet hem eruit te krijgen en Achterberg verlooft zich met Annie Kuiper. Achterberg ging weer schrijven en op eenentwintig augustus 1934 krijgt hij een baan als Ambtenaar derde klas bij de administratie van de Crisis Vee Centrale te Utrecht. In Utrecht leerde Achterberg Roel van Es (1897) en haar dochter Bep kennen. Achterberg kreeg met haar een relatie en huurde bij haar een kamer. Hierover sprak Achterberg ook met Annie Kuiper. Achterberg besloot een nieuwe bundel uit te brengen en vroeg Houwink advies over de naam. Ze besloten dat de bundel tiende december schoot Achterberg Roel van Es neer, en verwondde haar dochter. Hij meldde zich zelf bij de politie en werd door de rechtbank in 1938 ter beschikking van de regering gesteld. Achterberg werd op genomen in het Rijksasyl voor Psychopathen, te Avereest. De dokter die hem in behandeling had was Dr. A.L.C. Palies. Achterberg bleef schrijven en in 1939 kwam de bundel et was inmiddels 1940 geworden en Achterberg deed pogingen om vrij te komen. Tevens hield hij zich bezig met een nieuwe bundel ubliceerd en hoopte hij in 1940 op de ou opnieuw psychiatrisch worden onderzocht maar doordat Nederland inmiddels in de Tweede Wereldoorlog was betrokken werd dat uitgesteld en de tbr met twee jaar verlengd. De correspondentie met Marsman was gestopt door diens tragische dood, de communicatie met Annie Kuiper verslechterde wegens de oorlogomstandigheden en zijn ouders verhuisden. Dit alles bracht Achterberg in een crisis. In 1941 werd het beter. Hij kreeg een herkeuring en publiceerde twee bundels Osmose (al gepubliceerde gedichten) en Thebe. Dr. Palies zorgde ervoor dat Achterberg in 1941 overgeplaatst werd naar de Christelijke Rekkensche Inrichting te Eibergen. Daar bleef Achterberg tot december 1942. Hij ging toen naar het sanatorium eef daar tot augustus 1943. Ook in augustus 1943 ontmoette Achterberg zijn vroegere vriendin Cathrien van Baak. Zij kregen opnieuw een relatie. Tot 1944 verbleef Achterberg in een pleeggezin en legde nieuwe artistieke contacten. In 1942 al leerde Achterberg Jan Vermeulen (1923-1985) kennen. Door een advertentie in de krant kwam Achterberg aan een nieuw pleeggezin (familie Ter Winkel) waarnaar hij in februari 1944 naar toe verhuisde. Het echtpaar woonde in Neede. Achterberg bezocht ondertussen Bloem en Vestdijk. Hij en Cathrien kregen trouwplannen. Verder verschenen de bundels t een paar problemen. Hij had geen goede sigaretten, geen vaste baan en de uitgever geen papier. Na de oorlog kwam wel de correspondentie weer op gang. Achterberg schreef onder andere met B. Aafjes, M. Nijhoff, E. Hoornik en veel minder met Roel Houwink. Op zevenentwintig juni 1946 trouwden Achterberg en Cathrien. In dat zelfde jaar trouwden ook twee zusters van Achterberg en verschenen van zijn hand maar liefst vijf nieuwe bundels. ( , ioneel en moest een paar dagen in Rekken worden opgenomen. Het kind werd in augustus geboren maar leefde slechts een paar uur. Achterberg schreef ook hier een gedicht over: Kindergraf. In de jaren 1947-1952 verschenen nog een aantal bundels waaronder ndf in ) en het blad hrien verhuisden op vijf mei 1953 naar Leusden waar Gerrit Achterberg nog bijna negen jaar zou wonen. In 1952 werd de tbr-verklaring met twee jaar verlengd totdat deze in 1955 werd ingetrokken. kker. In 1954 ontving Achterberg voor e Constantijn Huygensprijs voor zijn gehele werk. In 1961 verscheen nog het n de verzamelbundel cryptogamen IV. Aan het eind van zijn leven had Achterberg er moeite mee dat hij geen kinderen had gekregen. Op zeventien januari 1962 overleed Gerrit Achterberg in zijn auto op zevenenvijftigjarige leeftijd aan een hartaanval. Op tweeëntwintig januari werd Gerrit Achterberg begraven in Leusden. Vrij naar "Wim Hazeu - Gerrit Achterberg, een biografie"
HOME | EMAIL | SURNAMES |

Laatste wijziging op 19 april 2011 door Arwi Lokhorst
Rhode Island - USA

 


Page built by Gedpage Version 2.20 ©2000 on 18 April 2011