Amelis was heer v. Cronenburg, waarmede hij, evenals trouwens met Loenen, 21 Juli 1494, na den dood van zijn vader Anton beleend werd, verder van Mynden, Loosdrecht, Tekkop, aan welke plaatsen, gelegen op Hollandschen bodem, hertog Karel v. Gelre 14 Dec. 1504 veiligheid en vrije hoede gaf (Gedenkw. v. Gelre) VI No. 1442) en nog van Oucoop en ter Aa. Hij werd het ook van Loenersloot, gekocht van Dirk van Swieten (ÙtJoostÙu volgens Gouthoeven en v. Leeuwen, doch zie Hoogstraten en Nav. 1898, 410) en waarmede hij 18 Febr. 1516 werd beleend (1515, misschien zelfs nog iets vroeger, zou men even wel afleiden uit Arch. v.K. en W. Gesch. 2de verv. 127, Nos. 695 en 696; Teg. Staat v. Utrecht 143 noemt 1490 als het jaar waarin het huis aan 't geslacht v. Amstel v. Mijnden kwam, doch dit moet betrekking hebben op den aankoop door Amelis' vader, Anthonis (zie beneden). Omtrent dit Loenersloot beloofde Amelis, dat hij het niet sterker zou maken dan het nu was en het zou bewaren als een open huis van het Sticht (S. Muller e.a. Cat. v.h. Archief der Staten v. Utrecht 1375-1813) (Utrecht 1915), 5). Hij gaf zijn zoon Amelis 8 Febr. 1516 zijn recht tot de opvolging (hij gaf er hem de nahand van), maar, toen deze priester geworden was, zijn broeder Jacob (26 Oct. 1534, zie art.) Op dien eersten datum was Melis verlijd door Frederik v. Baden, bisschop v. Utrecht, met Loenersloot en de dagelijksche gerechten ook v. Oucoop en van der Aa bij transport van Dirk v. Swieten. Uit 't zelfde jaar (7 Febr. 1516) is nog een brief van hem bekend, rakende de schouwe van den Crommen Anxter onder Oucoop (Utrechtsch Placcaatb. II, 134). In 1518 (24 Maart) beleent hij Anton v. Isendoorn met goederen in het kerspel Loenen. 8 Febr. 1521 komt hij ons voor als getuige in een notarisattestatie ter zake 't huwelijk v. Lambert Snoey en Emma Paeuw (naar v. Buchell aangehaald in Nav. LIII (1903) 295). Ten gevolge van de partijschappen werd hij uit Utrecht verbannen in 1526 volgens Gen. en Her. Bl. III, 439, terwijl v. Spaen t.a.p. 188 het jaar 1525 opgeeft en eraan toevoegt, dat hij kort daarna is teruggekomen door toedoen van zijn broeder (bedoeld is Jacob, zie art.). Herberen v. Mynden, ook melding makend van die ballingschap (bl. 23) zegt, dat hij 10 jaar uit de stad was geweest (vóór of in ballingschap? uit deze, niet overduidelijke, bewoordingen alleen zou dat niet met zekerheid op te maken zijn). Ook Amelis' oom van moederszijde, Gerrit v. Zuylen v. Nyvelt noemt hij onder de ballingen. Amelis' naam onder de Ridderschap van het Sticht komt ons voor op 1530 en 1531, op het eerste van welke beide jaren wij hem ontmoeten als huwelijksvriend van z'n nicht Catharina van Ysendoorn (dr. v. Ernst en Oda v.A.v.M., dr. v. Anthonis (zie volg. art.), toen zij trouwde met Johan bastaard v. Kleef gen. Buderick, Heer v. Gron(t)stein (Gen. en Her. Bl. III 50) en wederom in 1535 bij haar tweede huwelijk met Herbaren of Herbert de Cocq v. Neerijnen (zie aldaar en IV, 336). Heer Amelis-Melis v. Mijnden noemt hem kortweg de Bisschop in zijn brief aan de Staten v. Utrecht in verband met diens aankoop v. Loenersloot, heer Amelis, die naar v. Spaen, genoemd goed reeds in 1516 aan zijn broeder Jacob zou hebben afgestaan (zie boven en art. Jacob), is eveneens tweemaal getrouwd geweest: 1e. met Clementia v. Mathenesse, dr. v. Adrianus of Adriaan en N.v. Tuyll, bij wie hij twee zoons en een dochter had t.w.
a) Anthonis of Anton, heer v. Cronenburg (zie art. Anthonis (3e).
b) de boven reeds genoemde A elis, priester, niet vermeld bij v. Spaen noch in Bat. Ill.
c) Clementia of Oeda, gehuwd met Aernt of Arend v. Honnepel of Hunnepel v. Impel, terwijl v. Spaen ook een dochter Cunegonde vermeldt, kanunnikesse te Bedbur.
2e. met Elborch (Elburg) v.d. Boetzelaer (dr. v. Wessel, Heer v. Asperen en Judith Moll v. Ledtbergen (Gen. en Her. Bl. IX, 211; Ferwerda II op v.d. Boetzelaer), uit welk huwelijk geboren werden:
a. Christoffel, kanunnik van St. Pieter te Utrecht, overl. 1549.
b. Johan of Jan, in 1578 huwelijksvriend v. Clementia (waarover Gen. en Her. Bl. IV 338, kleindochter van zijn broeder en dochter van diens gelijknamigen zoon, naar Bat. Ill. kinderloos gestorven in 1587, die alleen z'n eerste vrouw opgeeft n.l. Maria Taets v. Amerongen. Zijn tweede was Clara Torck, weduwe van Johan v. Aldenbockum (Oldenboeckum) CIII, 1246) Lit. reeds in dit en vorige artikel genoemd. Vgl. nog: Matthaeus, De Nobilitate (1686) 793.
Kooperberg