Heer v. Nijenrode (Matthaeus, De Nobilitate 793), zoon van Godert (kol. 1245) en Margaretha v. Egmond, overl. 1545, was een der eersten van 't oorspronkelijk Westfaalsche geslacht: (Zur Gesch. der Familie Turck in Ann. des Hist. Vereins für der Nieder-Rhein (LVIII, 23), die zich in ons land vestigden. In den strijd tusschen Max. en Karel v. Gelre stelde hij zijn huis Nyenrode voor de holl. ruiters open (1508). In 1511 werd zijn slot genomen en gesloopt en hijzelf gevangen genomen door de Gelderschen en die van Utrecht. Na zijne verzoening met de laatsten (30 Aug. 1511) werd 't slot herbouwd. Drost van IJselstein, (Goch?) is hij vooral bekend door het aandeel, dat hij had aan de overrompeling van Utrecht ten nadeele van Karel van Gelre, welke aan Willem van Gent (2) (kol. 458) en velen anderen Gelderschen het leven kostte (1 Juli 1582). 21 Oct. van datzelfde jaar komt Wilhelmus Tur(c)k voor onder de vertegenwoordigers van bisschop Hendrik van Beieren bij de overdracht van het Sticht aan Karel V. (Batavia Sacra (Antw. 1716) II, 566). Voor dien kerkvorst, die er verblijf hield, had hij, die het vroeger in 1516 ook al eens met het Domkapittel aan den stok had gehad, zijn huis opengesteld in diens oorlog tegen Utrecht en de Gelderschen (1527). Hij, die drost was van IJselstein en in de Ridderschap van het Sticht voorkomt op de jaren 1528, 1530, 1531 en 1537 (in 1535 beleend met de Erldijkerweerd te Hien en Dystelweerd in de Waal), is daar te IJ., ook overleden, negen jaar na zijne vrouw, Josina van Nijenrode, die hij in 1504 geschaakt had, dochter van Johan en Elisabeth van Zuylen van der Haer. Uit dit huwelijk sproten drie dochters: I. Elisabeth Isabella, die Nijenrode erfde en 24 Dec. 1578 overleed (Gen. en Her. Bl. VIII, 153), gehuwd 1o. met Bernard van den Bonge(a)rd, zoon v. Johan, erfkamerheer v. Gulik en Elisabeth von Arckenteil, lid van de vroedschap van Utrecht, ambtman v. Grave (overl. 1549), 2o. met Gijsbert v. Coeverden; II. Clara, gehuwd met Johan v. Grimberg, genaamd van A (O)ldenboeckum, na diens dood met Johan b. Amstel v. Mijnden, overl. 1587, weduwnaar v. Maria Taets v. Amerongen; III. Anna, gehuwd met Philippe Adrien van Spangen, heer van Spangen en 's Gravemoer, ridder in 1486 en overl. 1529.
Lit. Zie boven; Pontanus, Slichtenhorst. (Vgl. ook v. Gouthoeven 129). Verder nog: Reg. op de Leenaktenboeken van Gelre en Zutphen (zie reg.); Navorscher LV (1905), 497; Geneal. en Her. Bl. IV, 317; IX, 53, 67.
Kooperberg
Schaakte in februari 1504 Josina en Johanna van Nijenrode met geweld uit kasteel Nijenrode. Willem werd in 1511 gevangen genomen en naar Utrecht gebracht, gesteund door de heer van IJsselstein werd hij enige tijd later weer vrijgelaten waarna hij zich wijdde aan de herbouw van zijn slot (Nijenrode).
Die Brüder Wilhelm und Lubbert Torck, Söhne des Marschalls Goerdt, regeln Erbangelegenheiten mit Johann Torck. 1509 September 17. Wilhelm und Lubbert Torck, Söhne des verstorbenen Goerdt Torck, der Marschall war, werden mit Johann Torck, Sohn des verstorbenen Jasper Torck, und seiner Schwester Mede van Ubeghen durch ihre Freunde wegen desväterlichen Erbes folgendermassen geeinigt: Es bleibt die gütliche Tei lunggültig, wonach der verstorbene Jasper die Brücke, der verstorbene Goerdtaber Volmarstein (Volmersteyn) erhielt. Wilhelm und Lubbert erhalten Rurmanns Gut zu Asseln (Asselen) und Vysselers Gut zu Aplerbeck (Apelrebecke) mit den zugehörigen Rechten; was der verstorbene Jasper darauf verschrieben hatte, ist durch seine Kinder abzulösen, so dass das Gut wieder frei wird. Beide Parteien erhalten zu gleichen Teilen den Beerch Hof, die zu Stockheim (Stockem) jährlich fälligen 4 1/2 fl. sowiedie Eigenleute (eggennen luede) dort. Johann und seine Schwester behaltendas Guttom Bybbenberghe und Naert Lunderen. Johann übergibt an Wilhelmund Lubbert sein en Anteil an dem Haus, das zu dem Hoemont genannten Hofgehört. Johann bleiben die jährlich von der Brücke fälligen 10 Sch. Kornvorbehalten. Johanns Mutter behält auf Lebenszeit das Gut to Berchhoeveim Kirchspiel Flierich (Fleerick) und im Gericht van Have, wo jährlich 3Ml. Korn , 1 Ml. Hafer, 6 Schillinge und 6 Hühner fällig sind; mit ihrem Tode fällt dies Johann und seinen Erben zu. - Mittler waren: Gordt Herckmann, Pastor zu Herenn, Luetze von Hoete (Hoyte), Drost zu Iserlohn (Isserenloen), Eberhard (Evert) Buttel, Richter zu Unna. - Siegler: Johann Torck, Luetze von Hoete, Drost zu Iserlohn. - Am daeghe Lamberthi.- Beglaubigungsvermerk der Abschrift von 1548 Januar 22 durch E. van Diemen im Beisein von Junker Jan van Ernbergen und Elisabeth auf Haus Neuenrade (Nyenrode). Begl. Abschr. (16. Jh.), Pap. - Beiliegend: Abschr. (16. Jh.), Pap. - Nr.790. Jost Kloft (Bearbeiter): Inventar des Urkundenarchivs der Fürstenvon Hatzfeldt-Wildenburg zu Schönstein/Sieg , Landschaftsverband Rheinland: Inventare nichtstaatlicher Archive, herausgegeben von der Archivberatungsstelle: Band 22; Band 2, Regesten Nr. 451 bis 1050,1467-1536, Köln 1979, S. 241-242 , Nr. 837.
220. 20 hofsteden in het dorp Breukelen; de tiende van 22 hoeven in het Broek; gerecht, tijns, tiende en uiterdijk bij de (1432: Oude) Aa.
31-10-1537: Lijftocht van Willem Turk, neef van de leenheer, gehuwd met Josina van Nijenrode, nicht van de leenheer, 17 fo. 59.
198. De gehele tiénden in Hovetwere en Smalengeest bij Velsen, (1290: vermeerderd
met het huis te Velsen en het erf; 1391: met korenland, boomgaard en weiland, manschap en gift van de kerk en de kapel, die aan het huis verbonden is; 1347: en de tiende van Hogengeest aldaar).
25-7-1510: Lijftocht van Willem Turk, gehuwd met Joost van Niienrode, op de helft, LRK 123 c.Amstell. fo 2v.
Omstreeks 1540. Willem Turck, heer tot Nijenrode. Request aan de Heeren ÙVvan de Rekeninge ter camere van Hollant, over den wyntval in 't Bosch. Simp. kopij. Bron: Werken, Edities 5-6, Historisch Genootschap, pag. 305.