Wouter trad in de Duitsche Orde Balije v. Utrecht. Reeds bij zijn inkleeding in de Orde hadden zijn moeder, destijds weduwe en zijn broeder Melis, heer v. Cronenburch en Loenen, zich verbonden om het erfrecht van hem, alsook van zijn broeder Jacob niet te verkorten (10 Nov. 1499). Toen Steven v. Zuylen v. Nijevelt door een woeste soldatenbende vermoord was, werd heer Wouter in zijn plaats, 25 Juni 1527, aangesteld tot Stadhouder der balie v. Utrecht. Als landcommandeur bevestigd had hij, die in 1529 als zoodanig een der beide vertegenwoordigers was van de balie v. Utrecht op 't in 1529 te Frankfort gehouden generaal kapittel een geenszins gemakkelijke taak, daar er zich moeilijkheden voor hem voordeden, voortspruitende uit de verplichtingen der landcommandeurs, stadhouders en coadjutors, in een constitutie op 't bovengenoemde kapittel neergelegd door Walther v. Cronberg, administrator van het hoogmeestersambt in Pruisen en meester der D.O. in de Duitsche en Waalsche landen en bevestigd door den Legaat en vanwege den Roomsch-Keizer (1 Sept. 1529). Ook op den Rijksdag v. Augsburg (1530), waar Karel V de D.O. in al haar vrijheden en rechten bevorderde, rezen bezwaren, die uitliepen op oneenigheden tusschen den Duitschmeester en verschillende landcommandeurs, o.w. ook die v. Utrecht, tusschen wie Karel wenschte te bemiddelen. Ten deele hielden deze en volgende geschillen verband met de kwestie der in dien tijd weer dreigend optredende Turken, waartegen de balie v. Utrecht, 19 Juli 1532, besloot op eigen kosten een vendel uit te rusten ten behoeve van Walther v. Cronberg, zonder dat daardoor evenwel een einde kwam aan de gespannen verhouding - grootendeels een kwestie van macht en bevoegdheden aan weerszijden. Te midden van die onaangenaamheden stierf Wouter of Wolter v. Amstel v. Mijnden in 1536, ook blijkens de lijst van landcommandeurs in de (reeds eenmaal aangehaalde) Hist. of Beschr. v. 't Utr. Bisdom, 87) en wel op het Huis v. Maersen (Matth., Anal. V 885). Eveneens blijkens de daar voorkomende ÙtContinuatie op 't Chronicon Equestris Ordinis Teutonici van 'n onbekende hand is Wouter te Utrecht begraven, wiens naam evenwel nog aangetroffen wordt in verband met een door Walther v. Cronberg (16 Juli) 1537 bevestigde gift van den overleden landcommandeur (van 4 morgen lands te Minden uit zijn vaderlijk erfdeel tot het vieren van zijn jaargetijde aan 't Duitsche huis te Utrecht) (vgl. Matth. V 828-829). en met een in 't zelfde jaar tusschen den Duitschmeester en den Stadhouder der Balie v. Utrecht getroffen overeenkomst betreffende heer Wouters nalatenschap.
Behalve deze beide Wouters, van welke de eerstbehandelde, de heer van Ruwiel, een natuurlijke dochter had, Cunera genaamd en vermeld Ber. Hist. Gen. IV 64 vlg. op 1534-1535, burgeres v. Utrecht en dan ± 70 jaar oud, hebben we voor de hier in aanmerking komende periode dus nog twee Wouters leeren kennen, den een als zoon van Cornelis (zie art.), den ander als zoon van Herberen, beiden op hun beurt zoons van Wouter, heer v. Ruwiel (zie boven, begin van 't art.).
Zie: het reeds aangehaalde in dit art. en in zoowel als onder dat van Amelis (1) en volgende art. Bovendien: J.J. de Geer tot Oudegein, Archieven der Ridderlijke Duitsche Orde, Balie v. Utrecht II (Utrecht 1871; 't eerste deel verscheen in 't zelfde jaar onder den titel: Monumenta Ordinis Militiae Hospitalis Theutonicorum Jerosolimitani Baliviae Trajectensis); dez. Reg. der Overheden en Leden v.d.U. Balye der Ridderl. D.O. (mitsgaders edele en aanzienlijke geslachten vermeld in de Archieven dier Balye (Utrecht 1899). Vgl. nog: Matth. Anal. X 359; Tijdschr. v.d. Monde 1841, 81.
Kooperberg